هر فناوری جدیدی که در بازار پدیدار می‌شود، دیر یا زود فرصت‌های شغلی جدید و متعددی را با خود به همراه می‌آورد. حوزه ارز دیجیتال و در کنار آن، فناوری بلاک چین هم که یکی از آینده‌دارترین و پرتقاضاترین عرصه‌ها در بخش توسعه نرم‌افزار به شمار می‌رود، از این قاعده مستثنا نیست. یکی از فرصت‌های شغلی مهم در این زمینه، توسعه و برنامه‌نویسی بلاک چین است؛ موضوعی که این روزها به ترندی داغ و جذاب میان کاربران تبدیل شده است. دلیل این رویداد، پذیرش گسترده این فناوری استثنایی میان کاربران و صنایع است. در حال حاضر کاربردهای فناوری بلاک چین صرفاً محدود به ارزهای دیجیتال و پرداخت‌های دیجیتال نمی‌شود.

اگر به داده‌ها و آمار بازارهای کار در کشورهای مختلف نگاهی بیندازید، مشاهده می‌کنید که برنامه‌نویس‌های بلاک چین حقوق‌های بالا دریافت می‌کنند و از مزایای شغلی مناسبی برخوردار هستند.

این مقاله که در وب‌سایت مدیوم منتشر شده است، حاصل تجربیات احسان یزدان‌پرست، توسعه‌دهنده نرم‌افزار است؛ فردی که علاقه زیادی به فناوری و برنامه‌نویسی دارد و به گفتهٔ خودش از سال ۲۰۰۹ مسیر شغلی‌اش را تغییر داده تا به یک «برنامه‌نویس بلاک چین» تمام‌وقت تبدیل شود. در این مطلب ابتدا درباره ۵ دلیل اصلی که چرا باید برنامه‌نویس بلاک چین شویم صحبت خواهیم کرد و در ادامه با مهارت‌های لازم برای رسیدن به این هدف آشنا خواهیم شد. پس تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

۱. رقابت کمتر در بازار کار

بلاک چین حوزه‌ای نو و در حال‌ تکامل است. اگر درباره پیشینه این واژه تحقیق کنید، مقالاتی درباره رمزنگاری، هش و مطالب مشابه پیدا می‌کنید که همگی مربوط به دهه‌ها پیش هستند. با این حال، پذیرش اصلی بلاک چین از سال ۲۰۰۹ آغاز شد، زمانی که ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین، این ارز دیجیتال را به‌عنوان یک سیستم پرداخت همتابه‌همتا به جهان معرفی کرد. پس از آن، در سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ مفاهیمی مانند پول قابل‌برنامه‌ریزی و قرارداد هوشمند به‌همراه بلاک چین اتریوم روی کار آمدند.

این برهه‌های تاریخی نشان می‌دهند که این فناوری نوپا بوده و ما هنوز در مراحل اولیه آن هستیم. گذشته بلاک چین و ارزهای دیجیتال به‌سختی به ده سال می‌رسد. بنابراین توسعه‌دهندگان این عرصه چندان پرتعداد نیستند.

آن دسته از توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویس‌هایی که به این حوزه علاقه‌مند بودند، از سال ۲۰۱۶ شروع به یادگیری مفاهیم کردند و دانش خود را به این حوزه انتقال دادند. بنابراین برخلاف بسیاری از حوزه‌های توسعه مانند وب، موبایل یا بازی، رقبای چندانی در صنعت بلاک چین وجود ندارد.

در سال ۲۰۲۲، اگر دانشی درباره توسعه بلاک چین داشته باشید، می‌توانید ادعا کنید از معدود برنامه‌نویس‌های این حوزه هستید.

۲. حقوق بیشتر

مشاغل مربوط به توسعه نرم‌افزار و حقوق آنها، مانند بسیاری از حوزه‌های دیگر کسب‌وکار، با عرضه و تقاضا در بازار کنترل و تنظیم می‌شوند.

به زبان ساده، اگر در یک بخش خاص از توسعه نرم‌افزار، تقاضای زیادی وجود داشته باشد، عرضه هم باید مطابق با آن افزایش یابد؛ اگرچه متأسفانه در واقعیت چنین چیزی نیست!

در فضای ارزهای دیجیتال هزاران پروژه فعال وجود دارند. علاوه بر آن، هرچه روبه جلو حرکت می‌کنیم، نهادهایی مانند بانک‌ها، دولت‌ها و بخش‌های فین‌تک (Fintech)، بیشتر به بلاک چین‌ها و ارز دیجیتال علاقه‌مند می‌شوند.

از آنجا که هنوز برنامه‌نویسان متعددی در این عرصه نداریم، بنابراین فرصت‌های شغلی بی‌شماری در این زمینه وجود دارد. به‌دلیل ماهیت عرضه و تقاضا که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، احتمال زیادی وجود دارد که با انتخاب و ورود به مشاغل مرتبط با بلاک چین بتوانید قراردادهایی با دستمزد بسیار بالا ببندید.

۳. درک بهتر بازار ارزهای دیجیتال

بلاک چین و ارزهای دیجیتال مفاهیم ساده‌ای نیستند و جزئیات فنی زیادی دارند. برخی از این مفاهیم عبارت‌اند از:

• رمزنگاری یا کریپتوگرافی
• مدل‌های اجماع
• مقیاس‌پذیری
• تمرکز‌زدایی
• امنیت
• قراردادهای هوشمند

البته ناگفته نماند، در این میان هزاران پروژه و کوین/ توکن‌های فهرست‌شده در بازار هم وجود دارند. اگر نمی‌خواهید توسعه بلاک چین را به‌عنوان هدف و مسیر شغلی‌تان انتخاب کنید، ایرادی ندارد، هنوز هم مزایایی متعددی در یادگیری این مباحث وجود دارد.

می‌توانید کدهای پروژه‌ها را بخوانید و سعی کنید از آنها سر درآورید، سازوکار‌های مختلف پروژه‌ها از جمله اجماع، امنیت، مقیاس‌پذیری و تمرکززدایی را ارزیابی کنید و حتی آسیب‌پذیری‌های احتمالی کد‌ها را بررسی کنید.

اما سوألی که در این میان وجود دارد این است؛ چنین اطلاعات و دانشی در نهایت چه سودی دارد؟

در پاسخ باید گفت، تعداد کمی از معامله‌گران یا سرمایه‌گذاران در فضای ارزهای دیجیتال هستند که واقعاً جزئیات فنی پشت پروژه‌ها را درک می‌کنند. اکثر آنها بدون اینکه چیزی از ماهیت پروژه‌ها بدانند، به‌روشی کاملاً پرریسک در آنها سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما با یادگیری توسعه بلاک چین، می‌توانید به یک سرمایه‌گذار یا معامله‌گر بهتر در این بازار تبدیل شوید.

۴. اجرای پروژه‌های بلاک چینی شخصی

زمانی که درباره بلاک چین صحبت می‌کنیم منظورمان فرصت‌ها و راه‌حل‌های بی‌پایانی است که این فناوری بلاک چین آن را برای ما فراهم کرده است. برخی از این کاربردها را می‌توان به این ترتیب دسته‌بندی کرد.

• ذخیره ارزش
• پرداخت‌ها
• بیمه‌ها
• قراردادهای هوشمند
• رأی‌دهی
• شرط‌بندی
• خودکارسازی وظایف
• توکنی‌کردن دارایی‌ها
• امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)

این فهرست تنها به این موارد ختم نشده و ادامه‌دار است. ما در این مقاله به فناوری مدرنی اشاره می‌کنیم که قرار است جنبه‌‌های مختلفی از زندگی ما را متحول کند. تصور کنید وقتی دانش فنی برای پیاده‌سازی برخی از این راه‌حل‌ها را در اختیار داشته باشید چه روی خواهد داد.

چندان دور از ذهن نیست که با داشتن دانش کافی و به‌عنوان یک توسعه‌دهنده بلاک چین بتوانید برخی از این راه‌حل‌ها را در آینده به‌عنوان یک پروژه ۱۰۰ درصد شخصی پیاده‌سازی کنید؛ اجازه دهید مثالی بزنیم.

می‌دانیم وام‌های آنی (Flash Loan) پدیده‌ای کاملاً جدیدی در فضای امور مالی غیرمتمرکز هستند. با این ویژگی می‌توانید تنها با انجام یک تراکنش از پروتکل‌های دیفای وام‌ها بگیرید. کسی این فرایندها را کنترل نمی‌کند و آزاد هستید از این وام برای هر کاری استفاده کنید. این وام‌ها مانند وام‌های بانکی خودرو یا کالا نیست که فقط مجاز باشید آن را برای مصارف مشخصی خرج کنید. پس از دریافت وام درنهایت، همان مبلغی را که قرض گرفته بودید به پروتکل باز‌می‌گردانید.

با توجه به اینکه این ساختار بسیار قدرتمند است حال تصور کنید که بتوانید میلیون‌ها دلار از یک پلتفرم بدون ضامن یا وثیقه وام بگیرید.

همچنین بخوانید: 

اگر دانشی درباره مفهوم قراردادهای هوشمند و جزئیات فنی پیاده‌سازی وام‌های آنی داشته باشید، می‌توانید خودتان قرارداد وام آنی را بنویسید، از فرصت‌های آربیتراژی را شناسایی کرده و در نهایت با استفاده از آن به سود برسید. در عین حال برای هیچ‌کدام از این موارد نیازی به مبلغ اولیه، زیرساخت و تجهیزات خاصی ندارید.

به‌طور کلی اگر بتوانید در این عرصه حرفه‌ای شوید، دیگر هیچ محدودیتی برای شما وجود نخواهد داشت.

۵. مزیت اولین بودن

مانند سایر حوزه‌ها و فناوری‌ها فناوری، در فضای بلاک چین هم اگر سریع‌تر حرکتی را انجام دهید، می‌توانید از مزایای پیشگام‌بودن برخوردار شوید.

به همین دلیل است که بلاک چین‌های بیت کوین و اتریوم بزرگ‌ترین بازیگران بازار در چند سال گذشته بوده‌اند. بنیان‌گذاران این بلاک چین‌ها یک مشکل واقعی که همان تمرکزگرایی را شناسایی کردند و راه‌حلی با محوریت تمرکززدایی پیاده‌سازی کردند؛ اقدامی که به این مشکل رسیدگی می‌کرد و در نوع خود اولین محسوب می‌شد.

اگر جزئیات فنی بلاک چین‌های بیت کوین و اتریوم را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که بهینه و کامل نیستند. با آنکه پروژه‌های دیگری با فناوری‌های به‌مراتب بهتر و نوآورانه‌تری در این فضا پدید آمده‌اند اما بیت کوین و اتریوم به‌دلیل مزیت پیشگامی و اثر شبکه‌ای در این فضا، همچنان پیشتاز هستند.

به بحث اصلی خودمان بازگردیم. اگر برنامه‌نویس بلاک چین شوید، فرصت‌های متعددی برای طراحی و پیاده‌سازی راه‌حل‌هایی خواهید داشت که هنوز در بازار وجود ندارند. به‌عبارت دیگر، اگر بتوانید با موفقیت پروژه‌ای را پیاده‌سازی کنید که به مشکلات واقعی در این بازار رسیدگی کند، به یک پیشرو در این فضا تبدیل خواهید شد و مزایایی که در این مسیر نصیبتان می‌شود پاداش پیشگام بودن شماست.

موقعیت‌های شغلی بلاک چینی

در این بخش، فهرستی از موقعیت‌های شغلی با پتانسیل بالا را برای یک برنامه‌نویس بلاک چین مشاهده می‌کنید که عبارت‌اند از:

• توسعه‌دهنده بلاک چین
• معمار بلاک چین
• مدیر بلاک چین
• مدیر پروژه بلاک چین
• طراح رابط کاربری (UX) بلاک چین
• مشاور بلاک چین
• مهندس کیفیت بلاک چین
• مهندس بلاک چین
• مشاور حقوقی بلاک چین
• تحلیلگر بلاک چین
• مدیر امنیت بلاک چین
• مدیر جامعه بلاک چین
• توسعه‌دهندگان مبتدی

یادتان باشد اینها فقط برخی از موقعیت‌های شغلی احتمالی در این زمینه هستند. به‌عنوان یک توسعه‌دهنده بلاک چین، می‌توانید دانش و تخصصی را که دارید در حوزه‌های مختلفی به کار بگیرید. طراحی/ توسعه قراردادهای هوشمند، طراحی/ توسعه API، امنیت، رمزنگاری، تحلیل داده‌ها، تحلیل بلاک چین، رابط کاربری UI/UX، مدیریت پروژه، طراحی معماری بلاک چین و بسیاری دیگر، همگی به دانش و تخصص شما نیاز دارند.

برای تبدیل‌شدن به یک برنامه‌نویس بلاک چینی چه مهارت‌هایی لازم است؟

برای اینکه یک برنامه‌نویس بلاک چین باشید، به برخی مهارت‌ها و ابزارها نیاز دارید. باید درباره رمزنگاری و الگوریتم‌های هش‌سازی یاد بگیرید و بدانید کیف پول چیست. همچنین با سازوکار کلیدها و امضاهای دیجیتال آشنا شوید.

زبان برنامه‌نویسی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که باید به آن مسلط باشید. بیشترین زبان‌هایی که در فضای بلاک چین به کار می‌روند شامل سالیدیتی (Solidity)، C ،C++، راست (Rust)، گو (Go) و جاوااسکریپت هستند. در کنار اینها باید درباره ابزارهای توسعه وب از جمله جاوااسکریپت، HTML، CSS، فریمورک‌های وب و کتابخانه‌ها (Web3js، React، Vue و …) مطالعه کنید. آشنایی با IDE یا محیط‌های برنامه‌نویسی مانند ریمیکس (Remix)، ویژوال استودیو (Visual Studio) و اکلیپس (Eclipse) هم از ملزومات کار است.

به‌طور یقین آشنایی با ساختار داده‌ها که شامل گراف‌ها، درخت‌های هش، درخت هیپ، پشته‌ها (Stacks)، درخت پاتریشیا و مرکل (Patricia and Merkle) است زمانی به کارتان می‌آید. در عین حال باید طراحی، توسعه، آزمایش، اجرای قراردادهای هوشمند را یاد بگیرید.

به‌جز اینها به سرویس‌های میزبانی گیت (git)، گیت هاب (github)، گیت لب (gitlab) و به ابزارهایی از جمله متامسک، گاناش (Ganache) و ترافل (Truffle) هم احتمالاً نیاز پیدا می‌کنید.

اگر مبتدی هستید ابتدا با مبانی شروع کنید

اگر هیچ تجربه‌ای در بلاک چین‌ها ندارید، توصیه می‌کنیم ابتدا مفاهیم اولیه رمزنگاری را یاد بگیرید. اگر تازه برنامه‌نویسی را شروع کرده‌اید، بهتر است با مبانی کار از جمله ساختار داده‌ و الگوریتم‌ها شروع کنید. بعد از آن سراغ زبان برنامه‌نویسی انتخابی خودتان بروید که می‌تواند سالیدیتی یا گو باشد. هر وقت کارکردن با آنها برایتان راحت شد، به‌ سراغ مطالب پیشرفته‌تر از جمله طراحی و توسعه قراردادهای هوشمند بروید.

جمع‌بندی

از آنجا که فناوری بلاک چین هنوز در مراحل ابتدایی پذیرش به سر می‌برد؛ بنابراین افراد زیادی وارد این فضا نشده‌اند. این نشان می‌دهد اگر همین حالا برای تبدیل‌شدن به یک برنامه‌نویس بلاک چین تلاش کنید، می‌توانید به‌راحتی در این مسیر شغلی استثنایی و ویژه پیشرفت کنید. همان طور که اشاره کردیم، دلایل منطقی برای ورود به این حوزه وجود دارد.

برخلاف سایر حوزه‌های توسعه نرم‌افزار مانند موبایل، وب و دسکتاپ، که رقابت شدیدی در آنها جریان دارد، در عرصه مشاغل بلاک چین چنین شرایطی حاکم نیست و بالطبع فردی که در این زمینه فعالیت کند از حقوق و مزایای بیشتر نسبت به دیگران بهره‌مند خواهد شد.

در عین حال می‌توانید با اجرای پروژه‌های شخصی خودتان هم کسب سود کنید. حتی اگر نتوانستید در قالب یک توسعه‌دهنده بلاک چین فعالیت کنید، با داشتن درک فنی از سازو‌کار بلاک چین‌ها و ارزهای دیجیتال، می‌توانید سرمایه‌گذاری و معاملات مطمئن‌تری در بازارهای ارز دیجیتال انجام خواهید داد.

یک ضرب‌المثل قدیمی چینی می‌گوید: وقتی بادهای تغییر می‌وزند، گروهی از مردم دیوار می‌سازند و برخی دیگر آسیاب‌ بادی. نظر شما چیست؟ آیا شما هم علاقه‌مند به فعالیت در عرصه برنامه‌نویسی بلاک چین هستید؟ یا زمینه معاملات ارزهای دیجیتال همچنان برایتان جذاب‌تر است؟